Semra Horuz’un, 1851’deki Büyük Sergi’den itibaren Osmanlı seyyahlarının dünya fuarları izlenimlerine odaklı konuşması 26 Eylül Çarşamba saat 19.00’da SALT Galata’daki Atölye IV’te.
Avrupa Ortasında, Osmanlı Pavyonunda: Osmanlı Seyyahlarının Dünya Fuarları İzlenimleri
Dünya fuarları mirasını inceleyen Teşhir program serisi, Osmanlı seyyahlarının Avrupa’daki uluslararası sergilere dair gözlem ve deneyimlerine ilişkin bir konuşmayla sürüyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden Semra Horuz, bu devasa sergileri kurgulayan, tasarlayan ve inşa eden dinamikler kadar deneyimleyen, yorumlayan ve kaydeden tarafların “teşhir” kavramına etkisini tartışmaya açacak.
19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı entelektüelleri arasında, modernleşme girişimleri açısından sırf bürokratik ve askerî dönüşümlerin yeterli olmadığı; toplumsal hayat ile kentsel ve kültürel üretimlerin ilk elden Avrupa’da tetkik edilmesi gerektiği fikri yaygınlaştı. Bu dönemde Osmanlı topraklarından Avrupa’ya yalnızca resmî ziyaretçiler veya elçiler değil, deneyimlerini dergilerde tefrika hâlinde veya kitap olarak yayımlayan gazeteci, doktor ve ressam gibi siviller de seyahat etmeye başladı. Değişim ve hareketlilik ikliminde başkentler, dünya fuarı meşherleri, müze koleksiyonları ve mağaza vitrinleri seyyahları cezbeden en önemli unsurlardandı. “Avrupai” ve “modern” olan ile “zamane teknolojisine uygun”u arayan seyyahlar, uluslararası sergilerde Mısır, Yunanistan, Romanya pavyonlarıyla karşılaştı; Osmanlı pavyonunda imparatorluğun yerel, kültürel ve sınai değerlerinin nasıl teşhir edildiğini gözlemledi.
Horuz, bu tarihsel çerçeve temelinde, 1851’de Londra’daki Büyük Sergi’den itibaren dev temaşa alanlarında gördükleri ve gör(e)medikleri, ilgilendikleri ve ilgilenmedikleri konular aracılığıyla Osmanlı seyyahlarının eleştirel tutumlarını ele alacak. Genellikle ekonomik, politik ve resmî tarih anlatısı üzerinden okunan dünya fuarlarına, entelektüellerin edebî üretimleri aracılığıyla bakmanın getirdiklerini ayrıntılandıracak.
Herkesin katılımına açık olan konuşmanın dili Türkçe’dir.
Semra Horuz TU Wien Sanat/Mimarlık Tarihi, Yapı Arkeolojisi ve Restorasyon Bölümü’nde doktora öğrencisi, İstanbul Bilgi Üniversitesi İç Mimarlık Bölümü’nde araştırma görevlisi.
